Η Apple, το iOS 7 και το design
Τα μεγάλα events της Apple μοιάζουν λίγο με τις ιστορίες των βαμπίρ. Τα trolls ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια και μέσα από το νέο “αποτυχημένο” προϊόν της Apple ξαναζούν. Πού θα πήγαιναν, τι θα έκαναν όλοι αυτοί οι άνθρωποι αν δεν ήταν η Apple στη μέση; Πόσες γνωριμίες θα χάναμε; Πρέπει λοιπόν την ευχαριστούμε για τις ωραίες στιγμές.
Το ίδιο έγινε και τώρα με την επίσημη παρουσίαση των iPhone 5S και 5C και του iOS 7. Οι δύο νέες συσκευές, ανεξάρτητα από το πόσο καλές είναι, κινήθηκαν στη λογική που η Apple έχει από πάντα: μικρές αλλαγές στο design σε μακροσκοπικό επίπεδο (κι ας βγήκαν τα πολύχρωμα νέα μοντέλα) και πολλές βελτιώσεις σε μικροσοπικό. Όμως το iOS 7 κουβαλάει κάτι που συμβαίνει σπάνια: μια δραστική αλλαγή στο User Interface, μια οριστική έξοδος από αυτό που είχε φτιάξει από την εποχή του πρώτου iPhone.
Πόσο καλό είναι το User Interface και το User Experience στο iOS 7; Μετά από μια εβδομάδα χρήσης, έχω βγάλει κάποια συμπεράσματα.
Η λογική του design στο iOS 7
Προφανώς η Apple δεν πήρε ένα σφουγγάρι να σβήσει όλο το λειτουργικό να φτιάξει ένα νέο. Αν το έκανε αυτό, δε θα ξέραμε πως να χρησιμοποιήσουμε το κινητό μας. Αυτό που έκανε στο iOS 7 ήταν να αλλάξει με δραματικό τρόπο πολλά στοιχεία του User Interface και να εξελίξει το User Experience.
Βλακωδώς ακόμα ακούγεται ότι το design του iΟS 7 είναι flat. Δεν είναι flat. Και δεν είναι επειδή υπάρχουν gradients και shadows και καλώς υπάρχουν. Δε χρησιμοποιούμε όλα αυτά τα design elements απλώς για να δώσουμε στυλ, τα χρησιμοποιούμε γιατί βοηθάνε στην κατανόηση και στη χρήση. Και προφανώς είναι επηρεασμένα από τα αντικείμενα της καθημερινής ζωής.
Το iOS απλοποιεί και κάνει πιο λιτό το User Interface του. Το UI είναι τα εικονίδια, τα backgrounds, η τυπογραφία, τα κουμπιά κ.λπ. Όλα αυτά απλοποιήθηκαν σημαντικά. Το νέο λειτουργικό είναι πιο ελαφρύ στο μάτι και αν το χρησιμοποιήσεις για 2–3 ώρες, δε θες να γυρίσεις πίσω στο παλιό, το οποίο τώρα φαίνεται υπερβολικό και βαρύ χωρίς λόγο. Άρα, η γενική εικόνα είναι ότι η αλλαγή πέτυχε.
Φυσικά, το νέο UI έχει πολλά προβλήματα. (Ναι, αυτό το site είναι φοβερό. Αν θες να κατακρίνεις πραγματικά την Apple κι όχι σαν troll, τότε έχεις την απόλυτη πηγή και θα το καταευχαριστηθείς.) Από την Apple περιμένεις το αλάνθαστο UI, όμως αυτό ποτέ δεν υπήρξε και ποτέ δε θα υπάρξει. Αυτό που εντοπίζω ως γενικότερη αίσθηση είναι ότι πολλά πράγματα δείχνουν να είναι ημιτελή. Σαν να μην πρόλαβαν να τα φτάσουν εκεί που ήθελαν.
Όσον αφορά το User Experience, η Apple το εξέλιξε. Προσπάθησε να μας δώσει την αίσθηση ότι τα πράγματα δουλεύουν σε επίπεδα (layers), που το ένα έρχεται και μπαίνει πάνω από το προηγούμενο. Το νέο multitasking και τα transitions ενισχύουν αυτή την αίσθηση. Για μια ακόμα φορά δε βλέπω υπερβολές στα εφέ με προσπάθεια να εντυπωσιάσουν. Όλα υπακουούν την ίδια λογική κι αυτό δε λέγεται ούτε μινιμαλισμός, ούτε μαξιμαλισμός ούτε τίποτα. Αυτό λέγεται καλό User Experience. Είναι η ειδικότητα της Apple και το έκανε και αυτή τη φορά με μεγάλη επιτυχία. Το όφελος δεν είναι ότι απλώς έχεις την αίσθηση του καινούριου, αλλά κυρίως ότι βρίσκεσαι σε ένα σύστημα που είναι ενοποιημένο, καλά οργανωμένο και μπορεί να κάνει περισσότερα πράγματα τώρα και στο μέλλον.
Αυτή η φιλοσοφία των επιπέδων δε θα μπορούσε να λειτουργήσει οπτικά με το παλιό User Interface, το οποίο είχε επιφάνειες με πολλές σκιές και gradients που έδιναν ήδη ένα βάθος στα πράγματα. Απλοποιώντας το UI, η Apple προσπαθεί να μας πει “Το βάθος υπάρχει, αλλά είναι δομικό, όχι επιφανειακό”. Πρόκειται για μία έννοια που θα εξελιχτεί πολύ περισσότερο στο μέλλον.
Σχετικά τώρα με τα άρθρα που έσκασαν μύτη για το αν το iOS αντιγράφει το Android ή το Metro UI, προφανώς και είναι στη λογική "από κάπου πρέπει να δώσουμε τροφή στα trolls". Σε ένα κόσμο όπου κανένας δεν μπορεί να κρύψει τίποτα από κανέναν άλλο, η Apple δεν είναι η μόνη εταιρεία στον κόσμο που μπορεί να φτιάξει ένα καλό element του User Interface. Μπορούν κι άλλοι. (Η Apple βέβαια είναι η μόνη που προσπαθεί να τα πατεντάρει καταλήγοντας να βγάζει μια γελοία εικόνα.) Το ζήτημα είναι ότι η Apple τα υλοποιεί πιο καλά απ’ όλους και τα εντάσσει σε μια γενικότερη φιλοσοφία στα προϊόντα της.
Το μεγάλο πρόβλημα στο UI και στο UX design
Είναι φυσικά τα εικονίδια. Και είναι μεγάλο πρόβλημα για δύο λόγους:
- Δεν υπάρχει κοινή συνισταμένη στο πως σχεδιάστηκαν.
Βέβαια, ποτέ δεν υπήρχε κοινή φιλοσοφία στο σχεδιασμό των εικονιδίων έτσι κι αλλιώς. Το καθένα ήταν πάντα ένας διαφορετικός κόσμος. Αυτό έτσι το μάθαμε, το δεχτήκαμε και ποτέ δε μας ένοιαξε. Τώρα όμως φαίνεται ότι η Apple θέλει να υπάρχει μια οπτική ενοποίηση. Πράγμα στο οποίο αποτυγχάνει χαρακτηριστικά. Αυτά τα δύο εικονίδια π.χ. είναι σαν να σχεδιάστηκαν από δύο διαφορετικούς ανθρώπους σε δύο διαφορετικές εταιρείες.
- Είναι κόντρα στο UX design.
Αν τα πάντα στο iOS 7 δουλεύουν σε επίπεδα, που το ένα έρχεται και “κάθεται” πάνω από το πρηγούμενο, το ταξίδι ξεκινά πάντα από το εικονίδιο. Οι τόσο πολύ στρογγυλεμένες γωνίες των εικονιδίων προϊδεάζουν για κάτι εντελώς διαφορετικό. Για bubbles ας πούμε, όχι για τετράγωνα layers. Τι θα ήταν το σωστό; Καμία ή ελάχιστη καμπύλη στις γωνίες. Ναι, όπως το Metro UI (άλλο τώρα που εκεί τα σφάλματα είναι ακόμα πιο θεμελιώδη).
Τα εικονίδια είναι στα μάτια μου κάτι εντελώς αταίριαστο με το υπόλοιπο iOS 7, κάτι που δεν έχει ωριμάσει καθόλου στο Cupertino.
Features & Performance
Τα εντελώς νέα χαρακτηριστικά του iOS 7 είναι αρκετά κι ως συνήθως μικρά και ουσιώδη. Η δυνατότητα π.χ. να κλειδώνεις τον προσανατολισμό της οθόνης ήταν άκρως απαραίτητη. Η γρήγορη πρόσβαση στο Wi-Fi και στις υπόλοιπες κρίσιμες ρυθμίσεις έπρεπε επίσης να έχει υλοποιηθεί νωρίτερα. Ότιδήποτε αφορά την κάμερα είναι most welcomed και το πως η Apple διαχειρίζεται το θέμα στο hardware είναι ο βασικός λόγος που θα άλλαζα iPhone. Αυτό που περίμενα και δεν είδα ποτέ είναι ένα καθολικό revamp του Mail της Apple, ένα σημείο που σηκώνει πολλή δουλειά και είναι σημαντικό. Κατά τ’ άλλα το iOS 7 συνεχίζει να είναι το καλύτερο λειτουργικό για φορητές συσκεύες.
Στο σχεδόν παρωχημένο μου iPhone 4, το iOS 7 εγκαταστάθηκε μια χαρά, χωρίς να ανατιναχτεί το τηλέφωνο όπως πίστευα. Παρότι η Apple έλεγε ότι παίζει σε iPhone 4, δεν το πολυπίστεψα, αλλά δεν μπορούσα και να μη δοκιμάσω. Φαντάζομαι πολύς κόσμος λειτούργησε παρόμοια. Έτσι, το adoption rate του λειτουργικού είναι εξωπραγματικό με ήδη 200 εκατομμύρια συσκευές να το έχουν ήδη εγκαταστήσει. Καμία σχέση με όλα τα άλλα λειτουργικά εκεί έξω.
Προφανώς στο iPhone 4 δεν έχω τα 3D effects κι άλλες άλλες δυνατότητες όπως π.χ. φίλτρα στη φωτογραφία. Παρ’ όλα αυτά το performance είναι ικανοποιητικότατο. Το τηλέφωνο δεν κολλάει και η αίσθηση του δεν είναι χειρότερη σε σχέση με το iOS 6. Φανερή διαφορά έχω μόνο στη διάρκεια της μπαταρίας, που έχει μειωθεί περίπου 20%.
Οι συνέπειες του iOS 7
Ένα τόσο διαφορετικό οπτικά λειτουργικό σίγουρα δεν τελειώνει εδώ. Τώρα αρχίζει. Η Apple θα συνεχίσει τον καταιγισμό των μικρών αλλαγών στις επόμενες εκδόσεις του λειτουργικού και θα διορθώσει τα σφάλματα. Αυτό είναι το σίγουρο και το εύκολο να προβλέψεις.
Το iOS 7 όμως δεν μπορεί να είναι απλώς η σφραγίδα του Ive, μετά τον εκδιωγμό του Forstall. Είναι κάτι πολύ περισσότερο: η κατεύθυνση στην οποία θα οδηγηθεί και το OS X. Αυτή τη στιγμή π.χ. βλέπεις δύο πολύ διαφορετικά Reminders στο κινητό και στον υπολογιστή σου. Το ξεπερασμένο είναι αυτό του OS X. Άρα περιμένεις κάποια στιγμή σύντομα αυτά να πλησιάσουν οπτικά και λειτουργικά. Προσωπικά, θα ήθελα να προηγείται στις αλλαγές το λειτουργικό των υπολογιστών κι όχι των φορητών συσκευών, αλλά η αγορά της Apple στις φορητές συσκευές είναι πολύ πιο σημαντική.
Τα layers θα τονιστούν ακόμα περισσότερο, θα πολλαπλασιαστούν και θα δυναμώσουν σε δυνατότητες και features μαζί με τις νέες γενιές τηλεφώνων και υπολογιστών. Τα “οπτικά εμπόδια” που υπήρχαν μέχρι σήμερα, και τα οποία ήταν προϊόντα του Jobs και του Forstall, μαζί με αυτούς, έχουν φύγει από τη μέση και τώρα μπορεί η Apple να πάει στην κατεύθυνση που θέλει. Το οπτικό τσουνάμι που ξεκίνησε με το iOS 7 θ’ αργήσει να σταματήσει.
