porcupine colors

porcupine colors

ΑρχικήJournal › Η θεωρία της φτήνιας και μια ευχή για το 2011

Η θεωρία της φτήνιας και μια ευχή για το 2011

Το 2010 ήταν μια κακή χρονιά για τον τόπο που ζούμε. Μπορείς να βρεις χίλιους λόγους να συμφωνήσεις, αλλά εγώ θέλω να μιλήσω μόνο για έναν: την απώλεια της ελπίδας.

Στην Ελλάδα ζούμε ένα εφιάλτη. Όχι γιατί έχουμε πτωχεύεσει οικονομικά. Αλλά γιατί έχουμε πτωχεύεσει πνευματικά.

Η ηθική είναι μία έννοια που αλλάζει ανάλογα με τον τόπο και το χρόνο. Σε κάποιες φυλές της Αφρικής είναι ηθικό να τρως τους φίλους σου. Εδώ όχι. Πριν 100 χρόνια ήταν ανήθικο στις γυναίκες εμφανίζουν γυμνά μέρη του σώματός τους. Σήμερα όχι. Κανένας δεν μπορεί να μιλήσει για συμπαντικούς κι αιώνιους κανόνες ηθικής. Κανένας.

Δεν είμαι ηθικολόγος. Δε μου αρέσει καν η λέξη "ηθική" γιατί αυτόματα συνδέεται με έννοιες που ούτε να τις αναφέρω δε θέλω. Ας μιλήσουμε για το τι είναι σωστό και τι λάθος - θα μιλάμε για ηθική με άλλα λόγια.

Το τι είναι σωστό και τι λάθος καθορίζεται από τις κοινωνίες και τους ηγέτες της μέσα από μια διαδικασία που δεν έχει αρχή και τέλος. Συμβαίνει συνέχεια και παντού. Μόνο αν κοιτάξουμε 20 ή 30 χρόνια πίσω θα δούμε τις αλλαγές μέσα στο χρόνο.

Οι ηγέτες της Ελλάδας έχουν εκλείψει. Δεν είναι ότι δεν υπάρχουν. Είναι ότι τη φυσική τους θέση την πήραν μέτριοι. Σαν φίδια μας έζωσαν οι μέτριοι, που λέει και κάποιος καλός κύριος. Οι άνθρωποι που κρατούν θέσεις ηγεσίας σε επίπεδο πολιτικό (αναγκαστικά το αναφέρω γιατί μιλάμε για διαχείρηση εξουσίας και πόρων), πνευματικό, επιστημονικό, επαγγελματικό κλπ είναι άνθρωποι μικροί. Ασήμαντοι. Που δεν τους εκτιμούμε. Που δε θα θέλαμε να κάνουμε παρέα μαζί τους. Αυτοί οι άνθρωποι χάιδεψαν και εκμαύλισαν μια ολόκληρη κοινωνία. Αυτή τους το ανταπέδωσε με πολλή χαρά. Με ένα τρόπο που τους δικαίωσε και τους νομιμοποίησε να το συνεχίσουν ακόμα πιο βίαια κι ακόμα πιο πρόστυχα.

Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε. Το τι είναι σωστό και τι όχι αλλάζει. Ο εργοδότης που κακομεταχειρίζεται, ευτελίζει και στο τέλος απολύει τον εργαζόμενο ξέρει στο βάθος τι είναι το σωστό. Όμως ο δεσμός μέσα του με το σωστό έχει χαλαρώσει. Έτσι, μπορεί και να το αποφύγει. Αντίστοιχα, ένας μέσος άνθρωπος θα κατηγορήσει συλλήβδην τους γιατρούς για χρηματισμό, ακόμα κι αν δεν έχει αποδείξεις για κάτι τέτοιο. Παρ' όλα αυτά γνωρίζει ότι δεν είναι έτσι. Αλλά το κάνει. Στην επόμενη γενιά, ο εργοδότης θα έχει ακόμα λιγότερους ενδοιασμούς στο να απαξιώσει τον εργαζόμενό του. Ο δεσμός με το σωστό θα είναι ακόμα πιο χαλαρός. Στην επόμενη γενιά ο πολίτης θα σέβεται ακόμα λιγότερο το ιατρικό λειτούργημα κι ας γνωρίζει ότι κάποτε μπορεί αυτό να του σώσει τη ζωή.

Έχω μια θεωρία. Τη λέω "θεωρία της φτήνιας" και πάει κάπως έτσι: όλοι έχουμε ανάγκη τη φτήνια. Όπως έχουμε ανάγκη την πνευματικότητα, τη δημιουργία, την ανύψωση. Η φτήνια είναι μέρος της ύπαρξής μας. Η διαφορά στους ανθρώπους έχει να κάνει με το ποια και πόση φτήνια "γεμίζει" τον καθένα. Ποια και πόση φτήνια χρειάζεται για να φουλάρει ο καθένας το ρεζερβουάρ του. Αν κάποιος δει τηλεόραση για 24 ώρες μπορεί να αντιληφθεί ποια και πόση φτήνια γεμίζει τους περισσότερους από εμάς.

Όλο αυτό που περιγράφω πιο πάνω είναι η πνευματική ένδεια για την οποία ξεκίνησα να λέω. Είναι τέλος της ελπίδας.

Το ερώτημα είναι αν χάθηκαν όλα. Ακούγεται νομίζω λίγο περισσότερο δραματικό απ' όσο πρέπει. Αλλά έχει βάση.

Είμαι εκ φύσεως αισιόδοξος άνθρωπος (ακόμα και μετά από μία χρονιά που μου συμπεριφέρθηκε τόσο βάναυσα όσο καμία άλλη σε προσωπικό επίπεδο). Γι' αυτό ακόμα λέω ότι δε χάθηκαν όλα. Απλώς θέλει να προσπαθήσεις. Είναι προσωπικό κι εσωτερικό το ζήτημα για τον καθένα. Θέλει να πετάξεις λίγη από την περιρρέουσα φτήνια, να αντισταθείς. Να λιγοστέψεις τη φτήνια που σε φουλάρει και να την κάνεις λίγο καλύτερη. Θέλει, όταν έρχεται η ώρα να αποφασίσεις μεταξύ του εύκολου και του πιο δύσκολου, ν' ακούσεις τη φωνή που σου λέει ποιο είναι το σωστό και να το κάνεις.

Οι άνθρωποι που κάνουν το σωστό είναι δίπλα μας. Δε θα τους δείξει καμία τηλεόραση και σπάνια θα γράψει γι' αυτούς κάποια εφημερίδα. Μπορεί να τους βρεις στο παραδίπλα διαμέρισμα ή σε κάποιο blog. Ή στο TED.

Όλα όσα λέω μέχρι τώρα δεν έχουν καμία αξία μπροστά σε αυτά τα υπέροχα λόγια του Barry Scwartz.

Μέσα στο 2011 ας προσπαθήσουμε να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας από τους μέτριους στους καλούς. Κυρίως όμως στους καλούς ανθρώπους. Είναι η μοναδική μας ελπίδα.

Καλό 2011 σε όλους.

To Journal

Επιστροφή στην κεντρική του Journal.

RSS Feeds!

Ναι, υπάρχουν ακόμα και λειτουργούν πολύ καλά.
Αποθηκεύστε το RSS του Journal.

Ενα απο τα Projects μου

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Σχεδιασμός & ανάπτυξη για τον επίσημο διαδικτυακό τόπο του μεγαλύτερου Ελληνικού φορέα πολιτισμού

Σχεδιάζουμε κι αναπτύσσουμε καλύτερα websites & apps.

Πέντε λεπτά ευτυχίας Πρωινός ουρανός