13.03.2008

Περιβάλλοντα εργασίας στον κόσμο του Web

Ας βάλουμε μία ακόμα μπάλα στο τραπέζι του μπιλιάρδου: περιβάλλον εργασίας σε εταιρία στο Web. Η νέα μπάλα από μόνη της αλλάζει ή θα έπρεπε να αλλάζει το τραπέζι ολόκληρο. Με αυτό εννοώ, όχι ότι αλλάζουν οι στόχοι μιας εταιρίας, ούτε ο χαρακτήρας των ανθρώπων, αλλά το πλαίσιο γύρω από το οποίο κινείται. Για παράδειγμα μια εταιρία του Διαδικτύου δεν παρέχει υλικά προϊόντα, αλλά υπηρεσίες. Απαιτεί 100% διανοητική προσπάθεια. Εξαρτάται πλήρως από τη διασύνδεση με το Internet και πάει λέγοντας.

Η μεγάλη διαφορά των εταιριών στο Web

Όλα τα παραπάνω στα δικά μου τα μάτια δεν είναι παρά λεπτομέρειες μπροστά στον παράγοντα που κάνει τη διαφορά. Μια εταιρία πληροφορικής που δραστηριοποιείται στο Διαδίκτυο οφείλει να φέρει μια κουλτούρα διαφορετική από τις υπόλοιπες. Κι επειδή η κουλτούρα (παρεξηγήσιμη λέξη, αλλά ακριβής στην περίπτωση αυτή) είναι επίσης καθαρά διανοητικό προϊόν είναι και δύσκολο να μετρηθεί. Θα προσπαθήσω να γίνω συγκεκριμένος. Οι εργαζόμενοι της Apple κάθε μέρα στη δουλειά τους, πέρα από το ν' ακούν τις κατσάδες του Jobs, έβλεπαν σε αφίσες το moto της εταιρίας:

Think different

Η δουλειά τους ήταν να δημιουργήσουν προϊόντα διαφορετικά. Μπορεί να το φανταστεί αυτό κάποιος σε ένα δημόσιο οργανισμό; Όχι. Πάμε παρακάτω. Το ΙΤ και πιο συγκεκριμένα η κουλτούρα του Web άλλαξε πράγματα που θεωρούνταν ανήκουστα στο παρελθόν. Σε συνέδρια πληροφορικής βλέπεις ανθρώπους με σκισμένα jeans, με extreme t-shirts που θα έκαναν σε άλλες εποχές τους συναδέλφους τους να κοκκινίζουν και με μουσάκια goatee που παραπέμουν αλλού. Είναι αυτό κακό; Γιατί να είναι αυτό κακό; Στο Web δεν έχει σημασία αν φοράς γραβάτα, έχει όμως αν γράφεις καλό κώδικα. Είναι άλλο πράγμα η σοβαρότητα κι άλλο η σοβαροφάνεια. Όταν ο πατέρας μου έμαθε τι σημαίνει "porcupine" το θεώρησε επιπολαιότητα. Απόρησε πως μπορεί κάποιος να αναθέσει ένα έργο σε κάποιον που αποκαλεί τη δουλειά του "porcupine colors". Το δέχομαι από έναν άνθρωπο που έμαθε αλλιώς και μεγάλωσε σε άλλα περιβάλλοντα. Όμως είμαστε αλλού παιδιά.

Οι άνθρωποι κάνουν τη διαφορά...

Σε όποιο χώρο κι αν βρίσκεσαι. Δούλεψα για αρκετούς διαφορετικούς ανθρώπους στο παρελθόν ώστε να το μάθω αυτό καλά. Όσα διαφορετικά κι αν φέρνει αυτό το κύμα της Web κουλτούρας, έγκειται στον εκάστοτε εγκέφαλο για το πως θα το διαχειριστεί. Ο συνήθης Έλληνας CEO αφού θα φτιάξει ένα business card με την ιδιότητά του, θα μεταφράσει το κύμα για το οποίο μιλούσα πριν στο software που θα εγκαταστήσει ώστε να παρακολουθεί που κάνουν surfing οι εργαζόμενοί του. Όχι, δε λέω ότι κακώς υπάρχει αυτό το software. Λέω ότι είναι το πρώτο βήμα που θα κάνει ο CEO, θεωρώντας ότι ο Χ εργαζόμενός του θα τον εκμεταλλευτεί. Δέχομαι ότι αυτός, ο Χ εργαζόμενος, δεν είναι πάντα ο καλύτερος δύνατος, δέχομαι ότι πολλοί θα κάνουν chat την ώρα της δουλειάς, δέχομαι όλες τις πιθανές αντιρρήσεις. Δε δέχομαι όμως την προβολή της δικής του εργασιακής ιδιοσυγκρασίας που προκαλεί θυμηδία σε συνδυασμό με την έπαρση που συνήθως τον χαρακτηρίζει. Ίσως να κρίνω λίγο άδικα, με την έννοια ότι σε κάθε εταιρία ΙΤ δεν υπάρχει μόνο ο ανεπαρκής CEO, αλλά κι ο προβληματικός εργαζόμενος. Αλλά όχι. Αυτός που έχει την ευθύνη ακόμα και για τον τελευταίο εργαζόμενο είναι αυτός που διευθύνει και ο τρόπος του να διαχειρίζεται ανθρώπους και καταστάσεις. Μπορώ να το κάνω πολύ χειρότερο παραθέτοντας παραδείγματα, αλλά θέλω να το αποφύγω, γιατί είναι μίζερο. Από τις πρώτες στιγμές που άρχισα να διαχειρίζομαι αυτόνομα τον εαυτό μου σε επαγγελματικό επίπεδο, έμαθα ότι όσο περισσότερο κοιτάς προς τα κάτω, τόσο περισσότερο ρίχνεις τα standards σου. Εγώ θέλω να κοιτάζω προς τα πάνω.

Κάπου αλλού συμβαίνουν άλλα πράγματα

Στην 37signals, μία από τις σημαντικότερες εταιρίες κατασκευής software για το Web, βρίσκουν άλλους τρόπους να αυξήσουν την απόδοση των εργαζόμενων: δουλεύουν με εργάσιμες εβδομάδες των 4 ημερών, χρηματοδοτούν τα χόμπυ των υπαλλήλων τους και τους παρέχουν πιστωτικές κάρτες. Όχι, δεν το κάνουν επειδή έχουν χάσει τα μυαλά τους. Το κάνουν επειδή θέλουν να έχουν ευχαριστημένους εργαζόμενους, επειδή αναγνωρίζουν την προσπάθεια τους κι επειδή δε θέλουν να τους χάσουν ποτέ. Με θλίβει να κάνω αναγωγή στα Ελληνικά δεδομένα, που καθορίζονται από τα minimum 8ωρα που φράζουν τις αρτηρίες και την καχυποψία που σκοτώνει τη δημιουργικότητα. Στην elephants & ants κάθε Παρασκευή απόγευμα συζητάνε πως πήγε η εβδομάδα που πέρασε πίνοντας μπύρες. Στην Happy Cog παίζουν Wii κάποιες από τις ώρες της δουλειάς. Είναι όλοι αυτοί εκτός πραγματικότητας ή ξέρουν κάτι που εμείς δε γνωρίζουμε; Προφανώς ισχύει το δεύτερο. Το μόνο που χρειάζεται είναι τόλμη και γνώση. Όσο για το επιχείρημα ότι αυτά δεν μπορούν να εφαρμοστούν στην Ελλάδα, επιτρέψτε μου να αμφιβάλλω. Θα μπορούσα να συμφωνήσω, αν π.χ. μιλούσαμε για χειρωνακτική εργασία. Δεν μπορώ να φανταστώ εταιρίες χωρίς deadlines, χωρίς συγκεκριμένα budgets και χωρίς μηχανισμούς ελέγχων. Κάποια στιγμή θα αποδείξω ότι όλα αυτά γίνονται. Εδώ είσαι κι εδώ είμαι.