Steve Jobs -τίτλοι τέλους. Οι δύσκολες μέρες της Apple μόλις άρχισαν.
Τώρα που ακόμα και τα περιοδικά των κυριακάτικων εφημερίδων γράφουν για τον Steve Jobs, είναι η ώρα να πάρει τη θέση του ανάμεσα σε αυτούς που "θα τους θυμόμαστε για πάντα". Έτσι δε λένε γι' αυτούς που αποχώρησαν, συνήθως οριστικά;
Νομίζω ότι δε θα ξαναδούμε τον Jobs στη σκηνή να ανακοινώνει ένα νέο iPhone, iPad ή ένα MacBook. Η τελευταία του έξοδος ήταν πολύ καλά προκαθορισμένη και η αντίστοιχη ανακοίνωση της Apple πολύ "κλειστή" για να την αμφισβητήσεις. Προφανώς και στόχος ήταν να μην πανικοβληθεί ο κόσμος και η μετοχή της Apple να μην πέσει πάρα πολύ. Από την άλλη μεριά, ακόμα και ο θαυματοποιός Jobs δεν μπορεί να βγάλει κουνέλι από το καπέλο όταν μιλάμε για θέματα υγείας.
Από μια άλλη οπτική γωνιά, ο Jobs δε θα μπορούσε να φύγει σε πιο κατάλληλη στιγμή. Είναι είδωλο, λαμπυρίζει πιο πολύ από ποτέ και η εταιρεία του είναι στο απώγειό της. Αν φύγεις τώρα, φεύγεις ηρωικά. Βέβαια, ο ίδιος έχει αποδείξει ότι δε θα ήθελε μια τέτοιου είδους έξοδο, αλλά ας κάνει κι αλλιώς...
Το νέο ερώτημα είναι, πως θα προχωρήσει η Apple από εδώ και πέρα. Αν δούμε τα πράγματα από μια απόσταση η ιστορία πάει κάπως έτσι: από τότε που επέστρεψε ο Jobs στην Apple κατάφερε και ξαναέστησε την εταιρεία. Την έκανε υγειή, έφτιαξε τους καλύτερους προσωπικούς υπολογιστές σε επίπεδο hardware και software και τους εξέλιξε όσο δεν πήγαινε. Επαναπροσδιόρισε τη μουσική βιομηχανία με το iTunes και το iPod. Δεν του έφτασαν ούτε αυτά κι έτσι έφτιαξε ένα νέο τηλέφωνο και μετά ένα άλλο είδος φορητού υπολογιστή. Πού θα σταματούσε αυτό το πανηγύρι; Θα έφτιαχνε και αυτοκίνητο;
Όταν έχεις παλέψει με τη βιομηχανία της μουσικής και έχεις νικήσει, δεν μπορεί, νιώθεις λίγο αθάνατος. Οι ήττες σου (π.χ. στο χώρο των games) είναι ανεκτές. Η γλυκιά γεύση του θριάμβου σε φορτίζει και σε πάει παραπέρα. Ο Jobs όμως ήταν κάτι σαν αυτοφορτιζόμενη μηχανή, το κίνητρο ενυπήρχε σε τεράστιο βαθμό και με κάθε νίκη απλώς δυνάμωνε λίγο παραπάνω. Αυτή η τρομερή πηγή ενέργειας θα λείψει από την Apple. Θ' αρχίσει να φαίνεται μετά από λίγα χρόνια βέβαια, αλλά θα γίνει.
Το άλλο χάρισμα του Jobs ήταν "η απαξίωση των ιδεών". Θέλω να πω ότι γι' αυτόν, απ' ότι φαίνεται, δεν είχε καμία σημασία η αρχική ιδέα. Smartfones υπήρχαν εδώ και πολλά χρόνια - δεν τα ανακάλυψε η Apple. Tablets τύπου iPad είχαν κατασκευαστεί προ πολλού. Οι SSD δίσκοι επίσης δεν ήταν καινοτομία της Apple. Κι όμως. Κανένας άλλος δε χρησιμοποίησε τις ιδέες που ήδη υπήρχαν τόσο καλά. Κανένας άλλος δεν έφτιαξε μέσα σε μια δεκαετία το iPhone, το iPad και το MacBook Air. Ο Jobs έπαιρνε τις παλιές ιδέες και τις μετέτρεπε στο "adjacent possible". Αυτή του η ικανότητα θα λείψει επίσης.
Επικοινωνιακά, ο Jobs ήταν το κάτι άλλο. Κατάφερε κι έκανε την κρυψίνοια να φαίνεται ελκυστική. Η αγένεια, η έλλειψη σεβασμού και οι κακοί του τρόποι έμοιαζαν αποδεκτοί μπροστά στη δημιουργικότητά του. Κάθε φορά που ανέβαινε στη σκηνή έδινε παραστάσεις. Μπροστά του μέχρι και οι U2 έρχονταν δεύτεροι. Από εδώ και πέρα η Apple δε θα μπορεί αν κουκουλώνει τόσο εύκολα τα λάθη της. Επικοινωνιακά θα πρέπει ήδη να νιώθει ευάλωτη. Ο "πατερούλης" Jobs δε θα μπορεί να υπερασπιστεί το τέκνο του.
Ενέργεια, διάνοια κι επικοινωνία. Αυτοί ήταν οι 3 άσσοι στο μανίκι της Apple και τους έβγαζε συνέχεια τα τελευταία χρόνια. Το design, η απρόσκοπτη χρήση των προϊόντων, το software και το hardware, η γραμμή παραγωγής - όλα αυτά είναι υποπροϊόντα της φιλοσοφίας της Apple. Δηλαδή του Jobs.
Από εδώ και πέρα η Apple υποθέτω ότι θα πρέπει η ίδια να επιδιώξει να διαφοροποιηθεί από αυτό που ήταν. Με έναν άλλο άνθρωπο να ηγείται, έναν άνθρωπο που θα μπορεί να εκμεταλλευθεί την περιουσία που αφήνει ο Jobs και να βάλει κάποιες νέες ιδέες στο τραπέζι, ώστε να πάει τα πράγματα μπροστά. Νομίζω ότι δεν υπάρχει πιο δύσκολη δουλειά στον κόσμο από αυτή.
Το τρένο της Apple έχει πολλή ώθηση και θα συνεχίσει να τρέχει για χρόνια. Ο κόσμος θα είναι πάνω στα βαγόνια κι επειδή έχει εμπιστοσύνη δε θα κατέβει εύκολα. Αλλά στο τέλος θα κατέβει, γιατί πάνω απ' όλα θέλει το καλύτερο για την καθημερινότητά του. Εκτός εάν ο διάδοχος του Jobs καταφέρει το αδύνατο. "Για το αδύνατο πρέπει να περιμένετε τουλάχιστον 15 μέρες", όπως λένε και στο Λούκυ Λουκ.
Ως θεατής στην αρένα, ναι, θα ήθελα πάρα πολύ να ξαναδώ τον Jobs να επιστρέφει και να νικάει τα λιοντάρια. Και τα λιοντάρια, π.χ. το Google, έχουν αγριέψει πολύ. Ρεαλιστικά όμως δε νομίζω ότι αυτό είναι εφικτό. Εύχομαι ο Jobs να μην είναι πολύ σοβαρά. Αλλά αν δεν ήταν θα έφευγε; Εσύ θα έφευγες; Οι δύσκολες μέρες της Apple μόλις άρχισαν.
