porcupine colors

porcupine colors

ΑρχικήJournal › Η μάχη των παρουσιάσεων

Η μάχη των παρουσιάσεων

Το θέμα: αναλαμβάνεις να κάνεις μια παρουσίαση σε ένα κοινό στα πλαίσια ενός συνεδρίου, ενός conference, μιας ημερίδας κ.λπ. Έχεις στη διάθεσή σου τις διαφάνειές σου, έναν προτζέκτορα και 30 (ή κάπου εκεί) λεπτά.
Το πρόβλημα: αν οι αποτυχημένες παρουσιάσεις ήταν πετραδάκια, τώρα θα είχαμε φτιάξει ένα βουνό χαμένων ευκαιριών των ανθρώπων που παρουσίαζαν κι άλλο ένα του χαμένου χρόνου των αθρώπων που πήγαν να δουν τις παρουσιάσεις αυτές.

Πώς το λέει ο ποιητής; “…που οδηγήσαν μια γενιά στα πιο βαθιά χασμουρητά”. Αυτό.

Projector
Πηγή εικόνας: Unsplash

Το να κάνεις μια παρουσίαση δεν είναι και πολύ δύσκολο, σωστά;

Όχι σωστά.

Για κάποιο λόγο έχει περάσει η ιδέα ότι το να κάνεις μια πολύ καλή παρουσίαση, εντάξει, δεν είναι και κανά επίτευγμα. Ότι θα σε ζορίσει λίγο, αλλά στο τέλος θα το κάνεις. Ότι τόσοι και τόσοι το έκαναν, άρα γιατί όχι κι εσύ. Ότι τέλος πάντων σου αξίζει.
Προσπάθησε, ωστόσο, να θυμηθείς τις παρουσιάσεις που σου έμειναν θετικά στο μυαλό. Πόσες είναι αυτές; Είναι περισσότερες από εκείνες που σε έκαναν να βαρεθείς, που σε έχασαν πριν φτάσουν στα μισά, που σε έκαναν να αναρωτηθείς πότε τελειώνει αυτό το βάσανο; Μάλλον όχι.

Οι άνθρωποι που απέτυχαν να κρατήσουν το ενδιαφέρον σου ξεκίνησαν με τις καλύτερες προθέσεις, αλλά στο τέλος δεν τα κατάφεραν. Αυτό δεν έγινε τυχαία. Η καλή παρουσίαση δεν είναι βόλτα στο πάρκο.

John Malcovich

Τη στιγμή που λαμβάνεις την πρόσκληση να μιλήσεις στο συνέδριο που πάντα ήθελες να πας το αίμα ξεκινάει να κινείται πιο γρήγορα μέσα από τα αγγεία σου. Οι κόρες των ματιών σου μεγαλώνουν λίγο για μια στιγμή. Στον εγκέφαλό σου σκάνε μικρές εκρήξεις ενθουσιασμού.
Όλα αυτά όμως δεν κρατάνε για πολύ. Μετά από λίγες ώρες εμφανίζεται ένας ελαφρύς πόνος στο στομάχι: Θα είμαι αντάξιος των προσδοκιών; Έχω αρκετές μέρες να προετοιμαστώ; Θα είμαι καθόλου χρήσιμος στους ανθρώπους που θα έρθουν να με δουν; Οι μέρες περνάνε με μικρούς, συνεχείς μετασεισμούς αγωνίας.

Τη μέρα της παρουσίασης όλες οι λειτουργίες πάνω σου δουλεύουν στο ρελαντί. Δε θυμάσαι τι ακριβώς έχεις φορέσει. Αγοράζεις κάτι και ξεχνάς να πάρεις τα ρέστα. Αν οδηγάς, έχεις αυξημένες πιθανότητες να τρακάρεις.
Αυτή τη μέρα εύχεσαι να μη σου τύχουν εκπλήξεις, γιατί όποια έκπληξη κι αν προκύψει θα είναι δυσάρεστη: Θα παίξουν καλά τα slides; Μήπως θα τελειώσω πιο νωρίς από το διαθέσιμο χρόνο; Μήπως πιο αργά; Προσοχή μη μου πέσει ο καφές πάνω στο παντελόνι. Αν ο κόσμος μπερδευτεί και μπει σε άλλη αίθουσα; Αν δεν έρθει κανείς; Αν έρθουν πάρα πολλοί;

Πριν ξεκινήσεις να μιλάς όλα είναι απειλητικά. Το κοινό στην αίθουσα έχει βγάλει νύχια και δόντια και είναι έτοιμο να σε κατασπαράξει. Αυτός γιατί με κοιτάει έτσι, μήπως μου έπεσε ο καφές στο παντελόνι; Να δεις που εκείνος θα με αποσυντονίσει την ώρα της παρουσίασης. Οι κοπέλες απέναντι πότε θα σταματήσουν να κοιτάνε το κινητό τους; Μήπως βαρέθηκε ο κόσμος πριν αρχίσω να μιλάω; Πόσο χάλια δείχνω. Μήπως να φύγω;

Όσο παράλογα κι αν ακούγονται αυτά, όταν τα χέρια σου ιδρώνουν από την αγωνία, είναι υπαρκτά. Για πολλούς ανθρώπους το στρες είναι τόσο ισχυρό που τους αποτρέπει από το να εμφανιστούν μπροστά στον κόσμο. Είπαμε, δε βγάζεις βόλτα στο πάρκο τον σκύλο.

Η καλή παρουσίαση είναι μάχη. Μια μάχη από την οποία στο τέλος βγαίνεις εξουθενωμένος, έτοιμος να σωριαστείς. Γιατί αν τελειώσει η παρουσίαση και νιώθεις πιο δυνατός απ’ όσο όταν ξεκινούσες, κάτι έχει πάει πολύ λάθος.

Ωστόσο, ο κόσμος που πάει σε μια παρουσίαση έχει καλές προθέσεις. Δεν πηγαίνει για να λοιδορήσει ή να μπλοκάρει έναν ομιλητή. Πάει με όρεξη. Το κοινό θέλει να σε δει να πηγαίνεις καλά, γιατί θα κερδίσει μέσα από αυτό.

Και κάπου εδώ κάνεις το μεγάλο λάθος, τη μεγάλη παρεξήγηση. Πιστεύεις ότι η καλή διάθεση του κοινού θα σώσει και την παρουσίασή σου. Χαλαρώνεις. Αποκτάς μια ανόητη σιγουριά ότι όλα θα πάνε καλά. Όχι. Ένα μεγάλο, μεγάλο, όχι.

Τα πράγματα δε θα πάνε απαράιτητα καλά, γιατί στην πραγματικότητα:

Το κόλπο των παρουσιάσεων μοιάζει με ένα παιχνίδι με πίστες: Rookie, Pro, All Star. Πρέπει να περάσεις την προηγούμενη για να πας στην επόμενη.

Πώς πάνε οι πίστες; Έτσι:

Rookie

Rookie

Δεν πειράζει να είναι κάποιος Rookie. Όλοι ήταν κάποτε. Αυτό που πειράζει είναι να νομίζεις κάτι άλλο από αυτό που στ’ αλήθεια είσαι.
Η πίστα έχει αυτά τα στάδια:

Μην πάθεις καμιά ψυχολογία

Στο βήμα δεν ανεβαίνεις με την ψυχολογία “έλα μωρέ και τι έγινε”. Ανεβαίνεις για να πετύχεις το στόχο σου, να μιλήσεις με ενθουσιασμό και με ζωντάνια. Να βγάλεις μια καλή αίσθηση, ακόμα και να ψυχαγωγήσεις σε κάποιο βαθμό τους ανθρώπους που σε παρακολουθούν. Οπωσδήποτε δε θες το κοινό να νιώσει ότι έχασε το χρόνο του.

Δεν έχει σημασία πόση ώρα θα μιλήσεις. Ακόμα και τα 5’ είναι σημαντικά. Ή μάλλον ειδικά αν είναι μόνο για 5’, κάθε δευτερόλεπτο μετράει. Κι ακριβώς επειδή πρόκειται για κάτι πολύ έντονο που σε διαλύει, αν δεν το αντέχεις, δεν υπάρχει πρόβλημα. Μην το κάνεις.

Αν είναι όμως να είσαι εκεί, να είσαι στο 100%.

Πώς να γράψεις στα slides.

Καμία καλή παρουσίαση δεν έχει μεγάλα κείμενα πάνω στα slides. Βασικά και το κείμενο μίας παραγράφου είναι πάρα πολύ.
(Εξαίρεση οι παράγραφοι που είναι αποσπάσματα από λόγια άλλων.)

Μία ή δύο φράσεις ανά slide αρκούν.
Μερικές φορές δε χρειάζεται ούτε καν αυτό. Μια εικόνα και μόνο μπορεί να “μιλήσει” πιο δυνατά από 20 προτάσεις μαζί.

Ξέρεις να διαβάζεις;

Όταν διαβάζεις τα κείμενα των slides σου δείχνεις ότι δεν ξέρεις απ’ έξω τι να πεις στον κόσμο που σε παρακολουθεί. Ότι ανατρέχεις σε σκονάκια. Είναι ωραίο πράγμα τώρα αυτό;

Αν δεν μπορείς να μιλάς χωρίς να διαβάζεις τις διαφάνειές σου, άφησε την παρουσίαση να την κάνει κάποιος άλλος και ξαναδοκίμασε του χρόνου.

Στο απευκταίο σενάριο όπου και γράφεις ολόκληρα κείμενα πάνω στη διαφάνεια κι επιπλέον τα διαβάζεις από εκεί, να ξέρεις ότι υπάρχει μια θέση για σένα στην κόλαση των κακών παρουσιάσεων.

Από ένα άλλο έργο

Τα slides που δείχνουμε είναι γι’ αυτή και μόνο γι’ αυτή την παρουσίαση. Όχι από μια άλλη που μοιάζει με αυτή κι όχι από μια που πιάνει το ίδιο θέμα αλλά έχει άλλη διάρκεια.

Οι διαφάνειες προετοιμάζονται από τον άνθρωπο που θα κάνει την παρουσίαση. Όχι από κάποιον βοηθό του, τη γραμματέα του ή τον σύντροφό του.

Αν κάνεις κάποιο από τα παραπάνω, θα βρεθείς στην άβολη θέση καθώς μιλάς να συναντάς slides που είναι άσχετα ή περιττά ή που σου αλλάζουν τη ροή της κουβέντας. Στην καλύτερη περίπτωση θα σταματήσεις να νιώθεις άνετα εκεί πάνω.

Αλήθεια τώρα: πώς επιτρέπεις στον εαυτό σου να κάνεις μια παρουσίαση που δεν προετοίμασες εσύ;

Τα έτοιμα templates

Το κάθε πρόγραμμα παρουσιάσεων π.χ. PowerPoint έχει κάποια έτοιμα πρότυπα εμφάνισης διαφανειών (templates). Τα έφτιαξαν επαγγελματίες. Είναι άρτια και καλύπτουν τη μεγάλη πλειοψηφία των αναγκών.

Χρησιμοποιήσε αυτά τα πρότυπα, δεν είναι ντροπή. Είναι εύκολα καλύτερα από ένα συνδυασμό χρωμάτων, γραμματοσειρών και εικόνων που δεν έχει δουλευτεί επαρκώς.

Αν ο χρόνος σου είναι περιορισμένος, είναι σαφώς προτιμότερο να τον διαθέσεις στο να βελτιώσεις το τι θα πεις, παρά να σχεδιάσεις ένα ιδιαίτερο στυλ για τα slides σου στην οθόνη.

Προετοιμασία

Προετοιμάσου. Κάνε πρόβες. Διάβασε δυνατά ό,τι έχεις γράψει πάνω στις διαφάνειες. Μέτρα το χρόνο.

Αν έκανες κάποτε μια άλλη παρουσίαση όντας απροετοίμαστος και πιστεύεις ότι πήγε καλά, κάνεις λάθος. Δεν πήγε. Ούτε αυτή που έχεις να κάνεις τώρα θα πάει καλά.

Πώς θα γίνεις καλός αν δεν κάνεις προπόνηση; Πιστεύεις ότι έχεις το χάρισμα να καθηλώνεις τα πλήθη; Αν σου πέρασε αυτό για μια στιγμή από το μυαλό, κοίτα το βουνό των αποτυχημένων παρουσιάσεων. Όλοι εκείνοι οι συνάδελφοι πίστευαν το ίδιο.

No jargon

”Πιο σημαντικό από το exit είναι το growth hacking. Μετα το τελευταίο round εξασφαλίσμε από τους angels το cash flow που χρειαζόμαστε, ώστε μέσω κάποιων pivots να μπορέσουμε να κάνουμε apply το influence που έχουμε στο community μας.”

Απάντηση: “Screw you”

Είναι φτηνό να προσπαθείς να εντυπωσιάσεις τους ανθρώπους που ήρθαν να σε δουν με την ακατάληπτη, τεχνική και δήθεν προχωρημένη φρασεολογία (jargon). Μίλα ανθρώπινα και δώσε στο κοινό σου την ευκαιρία να καταλάβει.

Χαμογέλα

Να πούμε το προφανές; Το χαμόγελο δεν είναι σημάδι αδυναμίας. Επίσης, δε σημαίνει ότι είσαι χαζοχαρούμενος, αφελής ή θες να κρύψεις κάτι.
Στα events συνήθως μιλάμε για τεχνολογία, για επιτεύγματα διανοητικής προσπάθειας, δηλαδή για κατακτήσεις του ανθρώπινου νου. Μιλάμε για πράγματα που μας αρέσουν κι αρέσουν και στο κοινό μας. Αυτά είναι αφορμή για γιορτή, όχι για μίρλα.

Ανάμεσα σε έναν συνοφρυωμένο παρουσιαστή που παίρνει τον εαυτό του πολύ στα σοβαρά και σε έναν που χαμογελάει κι αυτοσαρκάζεται, μάντεψε ποιος από τους δύο θα κάνει πιο καλή εντύπωση στο κοινό.

Η στολή σου

Φρόντισε κατά τη διάρκεια της παρουσίασής σου να νιώθεις άνετα. Αν το τζην που σκέπτεσαι να βάλεις ξέρεις ότι είναι πολύ στενό, απέφυγέ το. Αν το δωδεκάποντο σε κουράζει, βάλε κάτι άλλο. Είναι σημαντικό αυτά που φοράς να μη σε απασχολήσουν την ώρα που μιλάς. Να είναι σαν μην υπάρχουν.

Σίγουρα πρέπει να βάλεις κάτι που να σε αντιπροσωπεύει και να σε κολακεύει, αλλά να είναι και σωστό για την περίσταση. Σε ένα συνέδριο όπου οι καλεσμένοι θα φορούν γραβάτες, δεν μπορείς να εμφανιστείς με σορτσάκι. Δε γίνεται.

Η στολή σου πρέπει να είναι κατάλληλη όχι μόνο για να μη σε χαρακτηρίσουν κάπως, αλλά και για να μην αποτελέσει λόγο να ασχολούνται με αυτή κι όχι με όσα λες.

Το μαγικό όπλο

Πρόκειται για το πιο υποτιμημένο αξεσουάρ μιας παρουσίασης: είναι το νερό βέβαια! Το νεράκι που θα βοηθήσει όταν ξεραίνεται ο λαιμός σου, όταν θες να πάρεις μια ανάσα, όταν θες απλώς να τονωθείς για μια στιγμή.

Πριν την παρουσίαση αγόρασε ένα μπουκάλι νερό. Αν ο διοργανωτής του συνεδρίου έχει προβλέψει να έχεις ένα, τότε είσαι extra τυχερός γιατί έχεις δύο! Βάλε αυτό που αγόρασες στην τσάντα δίπλα σου.

Ποτέ μην ξεχάσεις να έχεις νερό κοντά σου.

Η έπαρση είναι εκεί δίπλα και σε παρακολουθεί

Βρίσκεσαι στο βήμα γιατί θα μιλήσεις για κάτι που ξέρεις καλά, κάτι που σε εξιτάρει και που θέλεις να μοιραστείς. Έως εκεί. Δεν ξέρεις τα πάντα ούτε σε κάλεσαν για να αποκαλύψεις την απόλυτη αλήθεια.

Η έπαρση, από τη στιγμή που μαθαίνεις ότι θα μιλήσεις μέχρι να τελειώσεις την παρουσίασή σου, θα κάθεται δίπλα σου και θα σε γλυκοκοιτάζει. Θα θέλει να νιώσεις πιο σημαντικός απ’ ό,τι είσαι. Ότι χωρίς εσένα το event θα βουλιάξει, ότι ο κόσμος μόλις σε δει να μιλάς θα σταματήσει να αναπνέει για λίγο. Ότι στο διάλειμμα οι άνθρωποι θα παρατήσουν τα σαντουιτσάκια στο μπαρ για να σου ζητήσουν μια selfie.
Ξέρεις κάτι; Bullshit!

Mην πιστέψεις ούτε λεπτό ότι είσαι κάτι σημαντικότερο από τους υπόλοιπους ανθρώπους του χώρου. Γιατί δεν είσαι.

Pro

Pro

Πιστεύεις ότι δεν είσαι Rookie πια; Πολλοί είπαν ναι, αλλά η πραγματικότητα τους συνέτριψε.
Οι αληθινοί Pro χρειάζονται κι αυτά:

Η παρουσίασή σου είναι μια ιστορία

Η παρουσιάση είναι μια αφορμή να διηγηθείς κάτι ενδιαφέρον και να πάρεις το κοινό μαζί σου. Είναι μια ιστορία.

Οι άνθρωποι είμαστε γονιδιακά προγραμματισμένοι ώστε να μας αρέσουν οι ιστορίες. Ο εγκέφαλός μας το θέλει, είναι το sweet spot μας. Όταν ακούμε μια καλή ιστορία είμαστε επιρρεπείς στο να την υιοθετήσουμε και στο να κάνουμε μετά αυτό που θα μας ζητήσει.

Μια παρουσίαση δημιουργεί τέλειες συνθήκες στο να ειπωθεί μια ιστορία σε μεγάλους: ο κόσμος έρχεται έτοιμος ν’ ακούσει, είναι συγκεντρωμένος, κάνει ησυχία. Είναι μια σπάνια ευκαιρία.

Δες τι έκανε ο Steve Jobs όταν ανέβαινε να μιλήσει για hardware και software, δηλαδή για βίδες, σίδερα, πλαστικά και κώδικα. Μιλούσε γι’ αυτά λέγοντας ιστορίες. Από το στόμα του κρέμονταν χιλιάδες άνθρωποι.

Προετοιμάσου. Ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.

- Μα δεν είπαμε πριν για προετοιμασία;
- Ναι, είπαμε. Αλλά αυτό ήταν για το Rookie επίπεδο. Στο Pro η προετοιμασία είναι κάτι πολύ διαφορετικό.

Η προετοιμασία δε βοηθάει απλώς να μάθεις τι θες να πεις. Βοηθάει στο να φτιάξεις τη ροή του λόγου σου, στο να βρεις το πώς θα το πεις. Μια δυνατή προετοιμασία είναι ο καλύτερος τρόπος να έχεις τουλάχιστον λιγότερο στρες. Η προετοιμασία δίνει περισσότερη αυτοπεποίθηση κι αυτοκυριαρχία αν κάτι δεν πάει όπως το σχεδίασες.

Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να σου χαλάσουν το zen κατά τη διάρκεια μιας παρουσίασης. Ο προτζέκτορας που δε στέκεται σωστά, ένα πιτσιρίκι στην αίθουσα που εμφανίστηκε από το πουθενά και μιλάει συνέχεια, ο ήλιος που πέφτει στα μάτια σου εντελώς αναπάντεχα αλλά το παράθυρο δεν έχει κουρτίνα.
Το να ξέρεις τι θα πεις και πώς θα το πεις θα σε ξαναβγάλει στο ξέφωτο. Μπορεί να μην επαναφέρει το zen στο 100% του, αλλά θα το πλησιάσεις όσο περισσότερο γίνεται.

Για να φτάσεις εκεί χρειάζεσαι πρόβα. Πρόβα με χρονομέτρηση. Και με διόρθωση της ομιλίας σου. Και της στάσης του σώματος σου. Και του ύφους σου.
Να σπάσεις την παρουσίαση σε μικρότερα μέρη που θα ελέγχεις πιο καλά. Να χρονομετρήσεις το καθένα από αυτά. Πώς μιλάς; Υπάρχουν κομμάτια της παρουσίασης που σε ρίχνουν και τι μπορείς να κάνεις γι’ αυτό; Κομπιάζεις; Σε δυσκολεύει η εκφορά συγκεκριμένων λέξεων; Ή κάποιες έννοιες που δεν ξέρεις καλά; Αν ήσουν εσύ το κοινό, πώς θα έβλεπες εσένα να μιλάς;

Ενδιαφέρον έχει η στάση της αμηχανίας: είναι οι στιγμές που μιλάς και δεν έχεις τι να κάνεις τα χέρια σου. Αν τα σταυρώσεις μπροστά σου, γίνεσαι κλειστός, λένε οι ειδικοί της γλώσσας του σώματος. Αν τα σταυρώσεις πίσω σου, είσαι σαν παππούς που πάει βόλτα στον καφενέ. Αν τα βάλεις στις τσέπες, βγάζεις ένα ύφος υπεροψίας. Χωρίς πρόβες θα έρθει η στιγμή που τα χέρια που σου περισσεύουν θα θες να τα κόψεις.

Κι όταν τα τσεκάρεις αυτά μία φορά κι έχεις κουραστεί, θα δεις ότι έχεις τουλάχιστον άλλες 9 φορές να τα ξανακάνεις για να τα τελειοποίησεις. Λάθος. Έχεις άλλες 29 φορές μπροστά σου. Ή μπορεί και 49.

Αν δεν προετοιμαστείς σωστά, είναι σαν να προδίδεις το κοινό που ήρθε να σε δει. Σαμποτάρεις την επόμενη φορά που θα θες να μιλήσεις. Νιώθεις loser που δεν τα καταφέρνεις και δύο φορές loser που εσύ το προκάλεσες αυτό.

Παράτα το. Μην πας να παρουσιάσεις. Είσαι χαμένος από χέρι.

Μία ιδέα για κάθε slide

Κάθε slide χρειάζεται ακριβώς μία ιδέα πάνω του. Οι περισσότερες από μία κουράζουν το κοινό, του ζητάνε να εστιάσει σε περισσότερα πράγματα απ’ όσα μπορεί και θέλει να προσέξει. Αν ένα slide έχει δύο βασικές ιδέες πάνω του, η μία υπονομεύει την άλλη.
Εννοείται πάλι ότι καμία νέα ιδέα πάνω σε ένα slide είναι κατάχρηση χρόνου και της προσοχής του κόσμου.

Δεν έχει σημασία πόσα slides θα προκύψουν στο τέλος, κανένας δε θα σε χρεώσει για τον αριθμό των slides σου.

Και πώς θα μοιάζει όλο αυτό;

Ναι τα προγράμματα δημιουργίας παρουσιάσεων έχουν χρήσιμα templates, ειδικά αν δεν έχεις χρόνο. Αλλά εδώ μιλάμε για το κάτι παραπάνω, σωστά;
Φτιάξε το πώς θα δείχνει η παρουσίασή σου με τρόπο αυθεντικό. Κάν’τη δική σου, μην αφήνεις το Keynote και το PowerPoint να οδηγούν το άλογο.

Βάλε τα δικά σου χρώματα χρώματα, επίλεξε γραμματοσειρές πέρα από τις default, φτιάξε transitions, πειραματίσου και κάνε όλα αυτά με τρόπο επαγγελματικό. Ψάξε και δες πώς το κάνουν οι άλλοι.

Αν θες να είσαι minimal, ας είναι επαγγελματικό minimal. Αν θες να είναι pop, ας είναι καλό pop. Κάνε την παρουσίαση σου να δείχνει καλύτερη από αυτές του software.

Εσύ και τα αστεία

Πιστεύεις στα καλά αστεία; Ναι; Ωραία. Μην ετοιμάσεις λοιπόν αστεία ή ανεκδοτάκια από πριν. Θα ακουστούν γελοία. Ένα προκάτ αστείο την ώρα της παρουσίασης μπορεί να την καταστρέψει ολοκληρωτικά. Θα προκύψει μια πολύ άβολη κατάσταση θυμηδίας και θα είναι όλη δική σου.

Πιστεύεις ότι δε θα σου συμβεί γιατί εσύ ξέρεις να λες ωραία αστεία. Λάθος. Θα σου συμβεί.

Ρωτώντας το κοινό

Λένε ότι ένας τρόπος να κρατήσεις το ενδιαφέρον του κοινού είναι να του κάνεις κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ερωτήσεις. Είναι μια τεχνική με ρίσκο.

Ο κόσμος ήρθε για να ακούσει κατά βάση και οι ερωτήσεις φέρνουν συχνά αμηχανία. Ειδικά μια ερώτηση προς συγκεκριμένο άνθρωπο μπορεί να προκαλέσει νευρικότητα όχι μόνο στον ίδιο τον άνθρωπο, αλλά και στους άλλους που θα φοβούνται μήπως είναι οι επόμενοι.

Αν σταματήσεις τη ροή σου επειδή έχεις προγραμματίσει μια ερώτηση σε συγκεκριμένο σημείο, πιθανόν να δυσκολευτείς να ξεκινήσεις πάλι. Άσε που φαίνεται (και είναι εδώ που τα λέμε) πολύ επιτηδευμένο. Οι ερωτήσεις έχουν νόημα ως μια μικρή ανάπαυλα σε σημεία που το κοινό κουράζεται και θέλει να πάρει μια ανάσα.

Αν ρωτήσεις το κοινό κάτι και κανένας δεν απαντάει τρία πράγματα μπορεί να συμβαίνουν:

Αν λοιπόν είναι να υιοθετήσεις την πρακτική των ερωτήσεων, ας είναι αυτές ελάχιστες κι αυθόρμητες και μόνο αν παραστεί ανάγκη. Καμία ερώτηση προς το κοινό δεν μπορεί να είναι πιο σημαντική από την παρουσίαση.

Όλοι βαριούνται τη θεωρία

Αν η παρουσίαση έχει πολλά θεωρητικά κομμάτια, χρειάζεσαι οπωσδήποτε έναν ίσο αριθμό από ιστορίες, από γεγονότα που συνδέονται με το θεωρητικό κομμάτι.

Παράδειγμα: στατιστικά επισκεψιμότητας ενός site. Είναι κάτι εξαιρετικά βαρετό αν δεν το συνδέσεις με αληθινά δεδομένα.
”Κανένας δεν μπορούσε να καταλάβει αν το bounce rate ήταν κάτι σημαντικό. Μέχρι που κάναμε redesign και το ποσοστό εγκατάλειψης έπεσε από 50% σε 30%. Αμέσως αυξήσαμε τον τζίρο μας 100 ευρώ τη μέρα.”
Κανένας δε νοιάζεται για το τι είναι bounce rate μέχρι τη στιγμή που αυτό μεταφράζεται σε ζεστό χρήμα. Τότε γίνεται το πιο σημαντικό στατιστικό της γης.

Εκείνη τη στιγμή σταματούν τα χασμουρητά και ο κόσμος γουρλώνει τα μάτια. Γι’αυτό το κομμάτι οι άνθρωποι αυτοί βγήκαν από το σπίτι τους, κόλλησαν στην κίνηση, τσακώθηκαν με κανά-δύο στο δρόμο κι έφτασαν λαχανιασμένοι μέχρι εκεί.

Ο αγωνιστικός χώρος

Παρατήρησε το χώρο στον οποίο θα βρεθείς πριν μιλήσεις.

Περπάτα πάνω του. Πρόσεξε το πάτωμα: έχει κανένα σκαλοπατάκι στο οποίο μπορεί να παραπατήσεις και να βρεθείς τ’ανάσκελα; Μπορείς να βαδίσεις πάνω-κάτω χωρίς εμπόδια στο δρόμο σου; Βλέπεις όλο το κοινό; Σε βλέπει αυτό; Υπάρχουν χύμα καλώδια τα οποία μπορεί να τραβήξεις κατα λάθος και να γίνει ζημιά;

Το άλλο είναι η ακουστική του χώρου. Τα μικρόφωνα-ψείρες είναι πάντα προτιμότερα από αυτά που κρατάς στο χέρι. Αν μιλάς σε μια τυπική αίθουσα κι έχεις μικρόφωνο που πρέπει να το κρατάς, πιθανόν να μπορείς να απαλλαχθείς από αυτό. Αν είσαι όμως σε ένα αμφιθέατρο, τότε μάλλον δεν έχεις επιλογή.

Πριν τον αγώνα οι αθλητές βγαίνουν κι εξετάζουν τον αγωνιστικό χώρο ώστε να πιάσουν το maximum της απόδοσης. Το ίδιο ακριβώς πρέπει να κάνεις κι εσύ.

Η τουαλέτα

Πέντε λεπτά πριν την παρουσίασή σου πήγαινε τουαλέτα. Δεν πρέπει με κανένα τρόπο να κατουριέσαι πριν την έναρξη της παρουσιάσης και τουλάχιστον για τα 15 πρώτα λεπτά της. Αν σε πιάσει μετά, ε τι να κάνουμε, θα το υπομείνεις.

All Star

All Star

Πιστεύεις ότι πολλοί κρατάνε το ιερό δισκοπότηρο των παρουσιάσεων; Οι θέσεις για τους All Stars είναι περιορισμένες.

Look ma, no slides!

Δοκίμασε να παρουσιάσεις χωρίς slides. Δύσκολο; Εννοείται.

Εντάξει, υπάρχουν οι παρουσιάσεις που έχουν στοιχεία που χρειάζεται να τα δει το κοινό. Κρίσιμη οπτική πληροφορία ή τεχνικά θέματα. Δε μιλάμε γι’ αυτές τις περιπτώσεις. Αλλά στην πραγματικότητα, οι μισές και παραπάνω παρουσιάσεις μπορούν να γίνουν χωρίς slides. Τα slides καλύπτουν τη νευρικότητα και την ανασφάλεια του ομιλητή.

Ξεκίνα λοιπόν με δεδομένο ότι θα είσαι εσύ και το κοινό, face to face και παίξε μπάλα στο πιο δύσκολο γήπεδο του κόσμου. Μπορείς να πεις πραγματικά μια ιστορία με ενδιαφέρον έχοντας τα μάτια του κοινού μόνο πάνω σου; Να κάνεις τον κόσμο να ξεχάσει ότι έχει κινητό στην τσέπη για 30 λεπτά;

Hardware

Κάνε παρουσίαση με τον δικό σου εξοπλισμό. Σίγουρα κανένας διοργανωτής δε θα λυγίσει εύκολα σε αυτό. Ο διοργανωτής θέλει να αποφύγει τις δυσάρεστες εκπλήξεις όπως το να μην παίζει ένα laptop, να λείπει ένα καλώδιο ή να προκληθεί καθυστέρηση και να πάει όλο το πρόγραμμα πίσω.

Πρέπει να επιμείνεις να έχεις το δικό σου μηχάνημα, με το δικό σου αρχείο παρουσίασης που έχει τις γραμματοσειρές που θες, τα animations που θες, τις διαστάσεις που θες κ.ο.κ.
Όχι δεν πρέπει να κάνεις export την παρουσίαση σου σε ένα μίζερο .pdf και να παρουσιάσεις από εκεί. Αυτό μειώνει την αξία της παρουσίασης, την κάνει στεγνή κι άνευρη. Το χειρότερο είναι ότι σου φυτεύει μια ανασφάλεια από την οποία δεν μπορείς να απαλλαχτείς εύκολα.

Όμως αν είναι να επιμείνεις στο μηχάνημά σου, οφείλεις να σεβαστείς και την αγωνία του διοργανωτή: να έχεις όλα τα dongles, τα καλώδια, τα περιεφεριακά που πιθανόν να χρειαστούν για να το συνδέσεις έγκαιρα στο διαθέσιμο εξοπλισμό. Τον οποίο εξοπλισμό μπορείς να μάθεις αρκετό καιρό πριν μιλήσεις. Έτσι γίνεται η δουλειά.

It’s all about rhythm

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης παρακολούθησε το κοινό σου. Δύσκολο γιατί εμπίπτει στη γκρίζα ζώνη του multitasking. Ωστόσο, πάντα σε κάθε παρουσίαση υπάρχουν (ή μπορείς να δημιουργήσεις) παύσεις που διαρκούν περί το ένα δευτερόλεπτο και κατά τη διάρκεια του οποίου μπορείς να παρατηρήσεις τον κόσμο.

Ο καλύτερος τρόπος να επαναφέρεις ένα κοινό που έχει αρχίσει να κουράζεται είναι να αλλάζεις το ρυθμό με τον οποίο παρουσιάζεις. Είναι επίσης ο καλύτερος τρόπος να μη φτάσει ποτέ να κουραστεί.

Για να το κάνεις όμως πρέπει να ξέρεις άριστα τι θα πεις, οπότε να διαθέσεις όλη σου την ενέργεια στον τρόπο, στο πώς, όχι στο τι.
Αν ξέρεις στο περίπου τι θα πεις, τότε ο εγκέφαλός σου αυθόρμητα θα αναλωθεί στο να σου βρίσκει συνεχώς το υλικό για την παρουσίαση, όχι στο τι θα κάνεις με αυτό το υλικό.

Μετά πρέπει να ιεραρχήσεις αυτά που θα πεις. Δεν είναι τα πάντα το ίδιο σημαντικά. Γιατί αν όλα είναι σημαντικά, τότε τίποτα δεν είναι σημαντικό.
Ούτε είναι τα πάντα το ίδιο εύληπτα. Γκάζωσε το ρυθμό όταν μιλάς για απλά πράγματα που έχουν ροή και κόψε όταν μπαίνεις σε πιο πολύπλοκες ιδέες.
Και πάει λέγοντας.

Σκέψου να κάνεις μια διαδρομή οδηγώντας με απόλυτα σταθερή ταχύτητα: θα κοιμηθείς πολύ πριν το τέλος της. Και ξέρεις ότι δεν πρέπει να κοιμάσαι στο τιμόνι.

Κάνε ένα αστείο.

- Επ! Εσύ δε μας έλεγες ότι τα προκάτ αστεία απαγορεύονται;
- Ναι, αυτό ακριβώς έλεγα τότε. Τώρα λέω για τα όχι προκάτ αστεία, για τα αυθόρμητα αστεία.

Αυτό σημαίνει ότι είσαι θέση να αυτοσχεδιάσεις. Σε μια παύση που δεν την περιμένεις, σε μια στιγμή αμηχανίας, σε κάτι που δεν πάει καλά, πες κάτι που δεν έχεις προετοιμάσει π.χ. ένα αστείο.

Στη μουσική οι αυτοσχεδιασμοί γίνονται συνήθως στην Jazz και μόνο από βιρτουόζους. Τι έχουν αυτοί δηλαδή; Σίγουρα ξέρουν δαιμονισμένα καλά αυτό που κάνουν, τη μουσική τους. Όταν βγαίνουν να κάνουν τα τρελά τους έχουν και κάτι ακόμα: αυτοπεποίθηση.

Όπως λέει και ο Miles Davis:

Composing will always be a memory of inspiration; improvising is live inspiration, something happening at that very moment. Do not fear mistakes. There are none.

Αυτό είναι το σκεπτικό, αυτό είναι το attitude. Πρέπει να το αγκαλιάσεις και να ζήσεις μαζί του.

Μια παρουσίαση παρακαλώ

Η παρουσίαση δεν είναι τέχνη. Εκτός από τη φυσική άνεση (ή δυσκολία) να στέκεσαι μπροστά στον κόσμο, σχεδόν όλα τα άλλα είναι αποτέλεσμα προετοιμασίας και προσπάθειας. Αυτό είναι πολύ ευχάριστο νέο κι ας μην ακούγεται έτσι. Είναι ευχάριστο γιατί εξαρτάται από εμάς.

Οι "χαρισματικοί" ομιλητές είναι πολύ λιγότεροι απ' όσο νομίζουμε. Οι καλές παρουσιάσεις πολύ λιγότερες απ' όσες θα θέλαμε. Αλλά τουλάχιστον ζούμε στην εποχή που οι ευκαιρίες είναι πολλές και το κοινό ακόμα δεκτικό. Ευτυχώς ακόμα δεν έχουμε κάψει όλα τα σπίρτα μας.

Περισσότερα (και μία-δύο κλεμμένες σκέψεις) στα:

To Journal

Επιστροφή στην κεντρική του Journal.

RSS Feeds!

Ναι, υπάρχουν ακόμα και λειτουργούν πολύ καλά.
Αποθηκεύστε το RSS του Journal.

Ενα απο τα Projects μου

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Σχεδιασμός & ανάπτυξη για τον επίσημο διαδικτυακό τόπο του μεγαλύτερου Ελληνικού φορέα πολιτισμού

Σχεδιάζουμε κι αναπτύσσουμε καλύτερα websites & apps.

Το βιβλίο Nine Lies About Work All that Jazz